विचार/ब्लग Archives - नागरिक रैबार

विचार/ब्लग:

प्रेस तथा अभिव्यक्ति स्वतन्त्रतामाथिको कालो बादल विस्तारै हट्दैछ: महासचिव राई

जतिबेला तात्कालीन प्रेस चौतारी नेपाल र प्रेस सेन्टर एकीकृत भएर प्रेस संगठन नेपाल बन्यो । हामी सबै अल्लाहित थियौं, उत्साहित थियौं । उर्जा, उत्साह र खुशीको बिषय थियो जनताबाट अभुतपूर्व समर्थन पाएका हाम्रा नेताहरुले भनेका थिए, ‘अब राजनीतिक क्रान्ति सकियो । अबको हाम्रो बाटो समृद्धिको बाटो हो, उत्पादनको बाटो हो ।’ अर्थात् राष्ट्रिय पूँजीको विकास […]

२ महिना अगाडि

विचार/ब्लग

न्यायालयको अनुभूति

सर्वोच्च अदालतको संवैधानिक इजलासको निर्णयले न्याय भएको अनुभूति दिएको छ । संवैधानिक प्रावधानको विश्लेषण गरेर नेपाली राजनीतिलाई पनि पाँच सदस्यीय इजलासले दिशा निर्देश गरिदिएको छ । गत पुस ५ गते प्रधानमन्त्री केपी ओलीले निर्दोष प्रतिनिधि सभा विघटन गरेर घोषणा गरेको अग्रिम निर्वाचनसमेत अदालतको फैसलाबाट बदर भएको छ । प्रधानमन्त्रीको विघटनको सिफारिसलाई सदर गर्ने राष्ट्रपतिको निर्णयलाई […]

२ महिना अगाडि

विचार/ब्लग

ताली बजाउनेहरूको भीड र रैतीकरण

विचार । राजेन्द्र महर्जन कसले तानाशाहलाई छाता ओढायो ? कसले उसको कोटको अबिर टकटक्यायो ? कसले पान–सुपारी टक्र्यायो ? कसले गीत सुनायो ? र, उसले मान्छेहरू मारिरहँदा कसले बाँसुरी फुक्यो ? कसले ताली बजायो ? हिसाब तिनको मात्र पनि राखिनेछैन । – विनोदविक्रम केसी सत्ता–शक्तिको राजनीति अनेक खालका टारे दरबारबाट अचेल सडकतिर झरेको छ । बालुवाटार, खुमलटार र बुढानीलकण्ठजस्ता दरबारका शासकहरू सडकमा […]

२ महिना अगाडि

समाचार

प्रतिगमन र सीमान्तकृत समुदायका सरोकार

प्रतिगमनको शृंखला नेपाली राजनीति जब–जब आन्दोलन वा क्रान्तिबाट अग्रगमनतर्फको यात्रा थाल्छ, अग्रगमन संस्थागत नै नभई तीव्र गतिमा प्रतिगामी दिशातिर वेग मार्न थालिहाल्छ । ००७ मा निरंकुश राणातन्त्रको अन्त्य भएपछि नेपालमा औपचारिक लोकतन्त्रको बीज रोपिएको थियो । तर, ०१७ मा राजा महेन्द्रले प्रतिगामी पञ्चायती व्यवस्थाको सुरुआत गरे । निरंकुश निर्दलीय पञ्चायतले मूलतः लोकतान्त्रिक राजनीतिक अभ्यासलाई ध्वस्त […]

३ महिना अगाडि

विचार/ब्लग

नयाँ तानाशाहको खोजी

जब कुनै आधुनिक लोकतन्त्रमा सबै राजनीतिक शक्ति असफल हुन्छन्, लोकतान्त्रिक अभ्यास असफल हुन्छ, तब एउटा नयाँ तानाशाहको खोजी हुन थाल्छ । यस्तो खोजी दुई किसिमले हुन सक्छ- पहिलो : आम नागरिकले आफैंप्रति विश्वास गुमाएपछि कुनै तानाशाहद्वारा शासित हुने चाहनाले तानाशाहको खोजी गर्छन् । दोस्रो : लोकतान्त्रिक दलहरूले आफ्नो सामूहिक असफलतामा पर्दा हालेर फेरि एकपटक […]

३ महिना अगाडि

समाचार

ओलीलाई खुलापत्र : साँच्चै चुनाव भए तपाईको हाडखोर भेटिएला ?

सर्वप्रथम केपी ‘बा’ सादर नमस्कार ! धेरै लामो समयपछि फेरि आज हजुरसँग मनका कुरा गर्दैछु। बालुवाटार आउने हजुरको निम्तो थियो, मेरो मनले त्यो निम्तो स्वीकार गर्न पटक्कै मानेन। दुखका साथ भन्नैपर्छ, यतिबेला मेरो यो मन उकुसमुकुस छ। मैले सोंचेको थिएँ, “तपाई एमाले र माओवादी केन्द्र एकीकृत भई बनेको नेकपाको नेतृत्व मात्र होइन सिंगो मुलुकको शक्तिशाली […]

३ महिना अगाडि

समाचार

जब पत्रकारहरु बोले र नेताहरुले गम्भीर भएर सुने

नेताहरु बोल्छन्, पत्रकारहरुले सुन्छन् । नेताहरुले सुनाउँछन्, पत्रकारहरुले सुनिदिन्छन् । नेताले बोलेका र सुनाएका कुराबाट मुलुकको राष्ट्रिय राजनीतिका गतिविधिहरु, त्यसका दशा र दिशाहरुबारे जानकारीहरु प्राप्त हुने गर्छन् । नेताले बोलेका, सुनाएका कुराहरु पत्रकारका लागि खबर, समाचार र विश्लेषणका विषयवस्तुहरु बन्ने गर्छन् र ती प्रचार प्रसार हुन्छन् । आम प्रचलन यही हो l तर, कहिलेकाहीँ यस्तो […]

३ महिना अगाडि

समाचार

गाउँका कमरेडहरुलाई !

अचेल टोलटोलमा, बस्तीबस्तीमा, शहरमा, सञ्चारमाध्यम, सामाजिक सञ्जालमा अनि चिया पसलमा कमरेडहरुको चर्चा छ । एकीकरणका बेलादेखिकै बिवाद बल्झदै फुटको संघारमा पुगेको नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (नेकपा) पुस ५ गतेको असंबैधानिक कदमपछि खुलेआम दुई कित्तामा बाँडिएको छ– एक सरकारवादी नेकपा, एक सडकवादी नेकपा । दुवै नेकपाहरु गाउँगाउँ–बस्तीबस्तीसम्म पुगेका छन् । गाउँमा एक हुल आउँछ, केही मान्छे जम्मा […]

३ महिना अगाडि

राजनीति

भीम रावललाई किन घेर्न चाहन्छन् ओली ?

प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली राष्ट्रवादी धारको नेतृत्व गरिरहेका भीम रावलप्रति कति आक्रोसित हुनुहुन्छ भन्ने कुराको अतिसंक्षिप्त चर्चा सुरुमै गरौं । ‘अछामको एउटा केटो म जेलमा बस्या बेला, बाटामा हिड्दाहिड्दै पुलिसले समातेर ल्याएछ र भेट्टाएर मैले राजनीतिकरण गर्या । अहिले त कुराकानी सानातिना छैनन् । मान्छेभन्दा कुरा ठूला छन् । नानाभन्दा नानी ठुलो, मान्छेभन्दा कुरा ठुलो […]

३ महिना अगाडि

विचार/ब्लग

भान्सामा छोरा

हामीले आफ्ना नानीबाबुहरूलाई बाहिर र भित्रका समान कामहरू दिएर समान व्यवहार गर्नुपर्ने होइन ? ताकि छोराहरूले पनि भोलिका दिनमा बाहिर हिँड्दा छोरीहरूले झैं सबै सम्हाल्न सकून् । तब न छोराछोरी बराबरी  ! प्रसंग एक : म एक साथीसँग भिडियो कल गर्दै भाँडा माझ्दै थिएँ । भाँडा मोल्ने सिंकअगाडि अड्याइएको मोबाइल फोनमा भुइँ सफा गर्दै गरेको मेरो छोरो […]

३ महिना अगाडि

समाचार

संसद् पुनर्स्थापना कि संविधानको पुनर्लेखन ?

स्पष्ट छ, अहिलेको संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्रको प्रतिगमनका मुख्य नायक पूर्वराजा ज्ञानेन्द्र होइनन्, खड्गप्रसाद ओली नै हुन् संसारकै राम्रो भनिएको संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्रात्मक संविधानलाई ओलीको एउटा अध्यादेशले क्वाप्पै खाइदियो । अर्थात्, लोकतान्त्रिक ऐना देखाइदियो । ओलीको यो कदम केवल संविधानको विपरीत मात्रै होइन, राष्ट्रिय लक्ष्य र उद्देश्यमाथि पनि प्रहार हो । राजनीतिलाई विचलित बनाउन र तरलतामा […]

३ महिना अगाडि

राजनीति

हँसिलो अनुहार भएका पूर्व सभामुख सुवासचन्द्र नेम्वाङ हराएको सूचना !

विगत केही दिनयता पूर्व सभामुख सुवासचन्द्र नेम्वाङ सार्वजनिक रूपमा देखा परेका छैनन्। पछिल्लो समय प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली समूहको नेकपाले आयोजना गरेको भेलामा देखा परेका थिए। उनी हुलमुलमा थिए । त्यतिखेर उनको चेहरामा एक प्रकारको डर, मौनता, खिन्नता प्रकट भएको देखिन्थ्यो । आफू अहिले बोल्न नसक्ने अवस्थामा रहेको भन्दै उनले कोरोनाभाइरससँग जोगिनका लागि मुखमा लगाएको […]

३ महिना अगाडि

विचार/ब्लग

ओलीको आधा साँवा गुम्यो, प्रचण्डलाई डबल बोनस !

सत्तारूढ दल नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (नेकपा) विधिवत विभाजनमा गएको छ । पार्टीभित्रको अन्तरविरोधको सही व्यवस्थापन गर्न नेत्तृत्व पंक्ति चुक्दा दुईतिहाइ जनमत बोकेको कम्युनिस्ट पार्टीले विभाजनको नमिठो परिणाम व्यहोर्नुपर्यो । यो विभाजनले निश्चय नै नेपालको कम्युनिस्ट आन्दोलनलाई अपूरणीय क्षति भयो । तर, यसको प्रभाव बहुआयामिक हुनेछ । यसको सिधा र पहिलो असर राजनीतिक स्थिरतामा पर्ने छ […]

४ महिना अगाडि

विचार/ब्लग

इतिहासको एउटा कालो दिन

संसदमा झन्डै दुइतिहाइ बहुमत प्राप्त दल नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (नेकपा)का अध्यक्षसमेत रहेका प्रधानमन्त्री केपी ओलीले हुँदै नभएको ‘अधिकार’ प्रयोग गरेर संसद विघटन गराएर संविधानको धज्जी उडाएका छन् l प्रधानमन्त्री ओलीको अहंकारी र बहुलठ्ठीपूर्ण कदमले लामो समयदेखि चलेको आन्दोलन, संघर्ष र प्रतिरोधी क्रान्तिहरु अनि नेपाली जनताका हज्जारौं अब्बल छोराछोरीहरुको बलिदानी शहादतपछि संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र घोषित मुलुक […]

४ महिना अगाडि

समाचार

प्रधानमन्त्रीज्यू, हाम्रो नाममा पनि एउटा पत्र कोरिदिनुस् न !

नमस्कार प्रधानमन्त्रीज्यू । आशा छ, आरामै हुनुहुन्छ । हामीलाई पनि सञ्चै छ । सञ्चै छ भन्दा पनि अहिलेसम्म कोरोनाको संक्रमणले भेटेको छैन भन्नपर्ला । म खास चिठ्ठी लेख्ने मान्छे त होइन । यो चिठ्ठी पढ्दै गर्दा मान्छेहरू अचम्ममा पनि पर्लान् । तर, यसमा ठूलो रहस्य केही छैन । छ त केवल, मेरो फुर्सदको समय […]

४ महिना अगाडि

धर्म / संस्कृति

जात–व्यवस्थाको जाँतोमा मानवअधिकार

जेबी विश्वकर्मा/रुप सुनार। अधिकांश राजनीतिक शक्ति दलितमाथि भएका अन्यायविरुद्ध नबोल्नु विभेदकारी जात–व्यवस्थाको पक्षपोषण गर्नु हो ।संसारभरिका निरंकुश र जनविरोधी शासन व्यवस्थाले सीमान्तीकृत समुदायमाथि हजारौँ वर्षदेखि अत्याचार र दमन गर्दै आइरहेका छन् । सन् १९५० पछि तीव्र रूपमा विकास भएको खुला बजार अर्थनीतिसहितको पुँजीवादी लोकतान्त्रिक राजनीतिक व्यवस्थाले पनि मूलतः सीमान्तीकृत र बहिष्करणमा पारिएका समुदायमाथिको अत्याचारलाई निरन्तरता […]

४ महिना अगाडि

विचार/ब्लग

नेकपामा रक्षात्मक बनेका ओलीका तीन विकल्प

सत्तारुढ नेकपामा आन्तरिक विवाद चुलिएको छ। साढे दुई बर्षअघि हर्षोल्लासका साथ एकता गरिएको पार्टी नेताहरुबीचको विवाद र बेमेलका कारण एक भएर अघि जान्छ कि जाँदैन भन्ने अवस्थामा पुगेको छ। सत्तारुढ पार्टी भएका कारण यसको विवाद आन्तरिक चासोमा मात्र सीमित छैन, सरकार प्रत्यक्ष रुपमा प्रभावित भएको छ भने देशभित्रका अरु राजनीतिक शक्तिदेखि नेपालप्रति रुचि राख्ने बाह्य […]

४ महिना अगाडि

विचार/ब्लग

डियर राजावादीहरू, कृपया पूर्वराजा ज्ञानेन्द्र शाहलाई शान्तिसँग बाँच्न देऊ !

दिलनिशानी मगर। प्राकृतिक रूपमा जीवित एउटा मन, मुटु र भावना भएको मनुष्यले एकबारको जीवनको उत्तरार्द्धमा के- के गर्न चाहन्छ ? पक्कै पनि ऊ आफ्नो बाँकी जीवन शान्तिपूर्ण बाँच्न चाहन्छ। हँसिलो चेहरा देखाएर आफ्नो जन्मदिन मनाउन चाहन्छ, नातिनातिनासँग घुम्न चाहन्छ, बगैँचाका फूलबारीमा टहलिन चाहन्छ । पूजापाठ गर्न चाहन्छ, ध्यान योगा गर्न चाहन्छ, पुस्तक पढ्न चाहन्छ। कहिलेकाहीँ […]

५ महिना अगाडि

विशेष

नेकपा : तीन भ्रम, एक सत्य

विचार । केशव दहाल । नेकपा अन्त्यहीन आरोप–प्रत्यारोपमा फसेको छ । यद्यपि यो अनपेक्षित थिएन । पछिल्लोपटक अध्यक्षहरूले प्रस्तुत गरेका १९ र ३८ पृष्ठका आरोपपत्रहरू हेर्दा लाग्छ, उनीहरूबीच सम्बन्धको मैलो कटकटिइसकेको छ, जो सजिलै पखालिँदैन । वस्तुतः यी आरोपहरूले नेकपाको दुर्भाग्यलाई मात्र उजागर गर्दैनन्, यिनले नेतृत्वको औकात, चिन्ता र चासोलाई समेत छरपस्ट पार्छन्, जसको निष्कर्ष हुन्छ– नेकपा पार्टी […]

५ महिना अगाडि

पत्रपत्रिका

दुर्घटनाबाट नेकपालाई बचाउनुस् कामरेड

यतिबेला आम नेपाली र नेकपाका कार्यकर्ताको ध्यान मंसिर १३मा केन्द्रित भएको छ।सत्तासिन दल नेकपाको अन्तर कलह चरम विन्दुसम्म पुगिरहेको बेला नेकपाले यहीँ मंसिर १३ गते सचिवालयको बैठक आवाह्रान गरेको छ।यसकारण मंसिर १३ आम नेपालीको प्रतिक्षाको दिन बनेको छ। यस दिनलाई प्रगति गर्दै गएको नेपाली राजनिती र नेकपाको अन्तिम देहावसान भएको दिनको रुपमा नगरि नेपाली राजनीतिको […]

५ महिना अगाडि