विचार/ब्लग Archives - नागरिक रैबार::Nagarikraibar.com

विचार/ब्लग:

देश विकास, युवा र राजनीति !

युवाहरु रास्ट्र बिकासका मेरुदण्ड ,पहरेदार,सिर्जना को स्रोत हुन नेपाल को परिद्रीश्य मा हेर्दा एकात्मक राजतन्त्र तथा जहानिया राणाशासन विरुद्धको जनजागरण अभियानको सुरुदेखि पछिल्लो मधेसआन्दोलनसम्मका परिवर्तनका नाममा भएका विभिन्न क्रान्तिमा युवाको भूमिकाको पुष्टि भइसकेको छ । गंगलाल, शुक्रराज, धर्मभक्त तथा दशरथ चन्ददेखि सुरु भएको राष्ट्रिय स्वाधीनता र प्रजातन्त्रको लडाइँदेखि प्रजातन्त्र, गणतन्त्र रलोकतन्त्र सम्म को उपलब्धि सीमारक्षाको […]

३ दिन अगाडि

देश/प्रदेश

नेपाली माटो र भुगोल सुहाउँदो समाजवादको परिकल्पना गरौँ

‘साम्यवादमा प्रजातन्त्र थपिदियो भने समाजवाद बन्दछ र समाजवादबाट प्रजातन्त्र झिकिदियो भने साम्यवाद बन्छ” ।औद्योगिक क्रान्तिसँगै उदाएको पुँजीवादी विकृतिविरुद्ध समाजवादको अवधारणा आएको हो । राज्यमा उपलब्ध स्रोत, साधन, उत्पादन र वितरण व्यक्तिहरूमा मात्र सीमित हुन्छ । तर, समाजवादले त्यसमा सामाजिक स्वामित्व हुनुपर्छ भन्ने मौलिक मान्यता राख्छ । समाजवाद शब्दको प्रयोग राजनीतिक साहित्यमा पहिलोपटक ‘पुअर म्यान्स गार्जन’ […]

२ हप्ता अगाडि

देश/प्रदेश

मौलिकता बिहिन हामी !

हाम्रो समाजमा बच्चा जन्मने बितिक्कै बुढाे हुन्छन। बुढाे यस अर्थमा कि समाज र परियारबाट बच्चाले सम्भव छ ,गर्न सकिन्छ भनेर कहिल्यै सिक्दैन। मानौं सानो बच्चाले आफ्नो बाबालाई भन्छ कि ? बाबा” म हवाइजहाज चढ्छु।” हुन्छ नि बाबू तिमी ठुलो भएर हवाइजहाज चढ्ने मात्रै होइन किन्न पनि सक्छौं भन्नुको बदला बाबुले जबाफ दिन्छ “हत् । हामी […]

२ हप्ता अगाडि

समाचार

यो विषाक्त मौनताले सबैलाई पिरोल्नेछ

बसन्त बस्नेत । विचार । इतिहासले क्षमा गर्नेछैन, किनकि भयावह कोरोना संकट निदानका सम्पूर्ण प्राथमिकता लत्त्याउँदै सत्तारूढ नेकपा यदुवंशी युद्धको कोतमा खडेखडे लड्न तयार छ । संविधानले क्षमा गर्नेछैन, किनकि नेताहरू आज व्यवहारबाट पुष्टि गर्दै छन्, त्यो नयाँ राजनीतिक प्रणाली संस्थागत गर्न नभई व्यक्तिविशेषको महत्त्वाकांक्षा व्यवस्थापन गर्न हतार–हतार ल्याइएको कागजी दस्तावेज थियो । परिवर्तनले क्षमा गर्नेछैन, किनकि […]

१ महिना अगाडि

समाचार

नेकपाको कम्युनिस्ट आन्दोलन

उज्जल प्रसाइ विचार । नेतृत्वले आफ्ना अभिव्यक्ति र कर्ममार्फत सर्वांग उदांगो पारेर असलियत देखाइसक्दा पनि नेकपालाई सबैभन्दा अग्रगामी र प्रगतिशील पार्टी मान्नेहरुको संख्या ठूलो छ । यस घडी नेपालको दलीय राजनीति केही थान कलाविहीन प्रहसन रचेर बसेको छ । यो स्तम्भ लेख्दै गर्दा काठमाडौंको माइतीघर मण्डला र झापाको बिर्तामोडमा प्रधानमन्त्री केपी ओलीको पद जोगाउने घोषित उद्देश्यसाथ प्रदर्शन […]

१ महिना अगाडि

समाचार

जात व्यवस्था हटाउन भिडन्त गर्नैपर्ने भएको छ – आहुती

काठमाडौं : रुकुम हत्याको तीन हप्ता बितेको छ। यो देशमा दलितहरूको पक्षमा वा विद्रोहको पक्षमा असाध्यै ठूलो काम आफैँले गरेझैँ गर्ने नेता छन्। उनको नाम हो पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’। उनी तीन हप्तासम्म उक्त घटनाबारे मौन बसे, किनभने उनको मुखमा जनार्दन शर्मा नामको ठूलो ढुंगो बसेको थियो। तर संसदले बनाएको एक समितिले उनलाई भेट्न गएछ। भेटका […]

२ महिना अगाडि

विचार/ब्लग

गणतन्‍त्रमा पनि सामाजिक छुवाछूत ?

संजीवराज रेग्मी । विचार । नेपाली समाजमा जातीय तथा सामाजिक भेदभाव तथा छुवाछूतको विद्यमानतालाई निर्मूल गर्ने उद्देश्यका साथ २०६८ सालमा जातीय भेदभाव तथा छुवाछूत (कसुर र सजाय) ऐन निर्माण भर्य कार्यान्वयनमा आएको छ। उक्त कानुनले कुनै पनि प्रकारको छुवाछूत तथा जातीय विभेदलाई मानव मर्यादा र सम्मानविरुद्धको कसुरका रूपमा परिभाषित गरेको छ। तथाीप समाजमा यस प्रकारका […]

२ महिना अगाडि

राजनीति

जात व्यवस्थाविरुद्ध नलडी हुन्न ः आहुती

आहुती । विचार । पश्चिम रुकुममा सामूहिक हत्याकाण्ड भएको तीन हप्ता बितेको छ । धेरैलाई लागेको थियो, यत्रो जघन्य हत्याकाण्डविरुद्ध देशका सबै तप्का एकपल्ट जुरुक्कै आन्दोलित हुनेछन् । अमेरिकामा गोरो प्रहरीले कालो नागरिकमाथि मच्चाएको नृशंस हत्याविरुद्ध आम नागरिक आन्दोलित भएको परिवेशमा यस्तो अपेक्षा अस्वाभाविक पनि थिएन, तर नेपालमा त्यस्तो भएन । इमानदार सञ्चारकर्मीहरूले मिहिनेतपूर्वक विषयलाई उठाएका छन्, […]

२ महिना अगाडि

समाचार

तोडौं जातीय अहंकारी ज्यादतीको जाँतो

उच्च जातीय अहंकारको ताण्डवले निम्त्याएको रुकुम नरसंहारले एकपटक नेपाली समाजलाई आफ्नो वास्तविक मुखुन्डो खोल्न बाध्य पारिदिएको छ। रुकुम नरसंहार यस्तो बेला भयो, जतिबेला नेपाली समाजको विविधताबारे बहस हुन छाडिसकेको थियो भने विभेद त झन्डैझन्डै सबै ठीकठाक भएजसरी प्रस्तुत हुन सरकारलाई असहज, अप्ठ्यारो र लोकलाज फिटिक्कै थिएन। जसोजसो सरकार र समाज सोहीबमोजिम नाच्ने नै भयो। गरिबी, […]

२ महिना अगाडि

देश/प्रदेश

४ करोड ५७ लाख भित्र नअटाएको त्रिवेणी

मेरो देशको इतिहासलाई पल्टाइ हेर अनि केहि कुरा लेख्न मन लाग्यो र वर्तमानमा मैले मेरो जिल्लाको गरागतिका निम्ति कलम चलाउन मन लाग्यो .। सार्वभौम सम्पन्न नेपाल कहिल्यै पनि कसैको उपनिवेश नबनेको स्वतन्त्र राज्य हो । साना ठुला क्रान्तिहरु भएता पनि ति क्रान्तिहरु सम्झाैता र समझदारी मै टुङगिएको यो देश वि.स २००७ साल तिरको राणा शासन […]

२ महिना अगाडि

धर्म / संस्कृति

स्वबियु सभापतिको मनछुने कविता

“जात” मानिस हामी भन्दछौ जात एउटै रगत नेपाली धर्ती जन्मिए पछी उही हो जगत ! मानव भइ जिउने हामी समान बन्नुछ कुप्रथा बाट हुर्केका जडा आफैले खन्नुछ !! कसले ल्यायो जात र भात जानुन कानुन हाम्रो भन्दैन त्यस्तो सबैले मानुन !!! श्रम र सीप चल्दछ भने पानी नी चलाउ पुरानो रीत मान्दैन भनी आगोमा जलाउ […]

२ महिना अगाडि

देश/प्रदेश

राजनीति र कर्मचारीतन्त्रसँग जोडीएको बाजुराको विकास

राजनीति देशको मुल नीति हो यसै नीतिका आधारमा राज्य संचालन हुने गर्दछ त्यसैले मुल नीति नै ठिक भएन भने तल ठिक हुँदैन भन्ने कुरा हामी सवैले पढ्दै, सुन्दै र भोग्दै आएको हो । त्यो मुल नीति वनाउने र नीतिलाई लागु गराउने महत्वपुणर् भूमिका राजनीतिक दल र जनताका प्रतिनिधिको रुपमा चुनिएका राजनीतिकर्मिको हो । कर्मचारीतन्त्र भनेको […]

२ महिना अगाडि

समाचार

दलितको देश कुन हो ?

सन्ताेष परियार । विचार । २०४० सालको दशकमा जन्मिएको हाम्रो पुस्ताले राजा ज्ञानेन्द्रको मकरतन्त्रबाहेक खासै निरंकुशतन्त्र भोग्नुपरेन । हामीले बहुदलीय प्रजातन्त्रसँगै हुर्कने मौका पायौं । २०४७ को प्रजातन्त्र पुनर्बहालीपछि नेपाली समाज फराकिलो भएको विश्वास सबैलाई थियो । जात, धर्म, भूगोल र लिंग लगायतका विशिष्टतामा विभक्त नेपाली समाजले मौलिकतासहित ‘राष्ट्रिय’ हैसियत पाउने र राष्ट्र निर्माणमा बराबर सहभागी हुने आशा […]

२ महिना अगाडि

देश/प्रदेश

राष्ट्रपति ज्यु देश सङ्कटमा छ घर पछि बनाउँला अहिले जनता बचाउ

भनिन्छ नारीको पीडा नारीले बुझ्छन् सम्माननिय राष्ट्रपति ज्यु तपाईं महिला राष्ट्रपति हुदा हजारौं महिलाले सोचे होलान् अब सुरक्षित बच्चा जन्माउन पाउँछौ । लैङ्गकि हिसांको अन्त्य हुन्छ, एकल महिलाको उद्धार हुन्छ । नारी चेली बलात्कृत हुदैनन् ,घरेलु हिङ्साको अन्त्य हुन्छ । तपाईं एक करोडको घर सजाउँदै हुनुहुन्छ, देश सङकटमा छ यहाँ गर्भवती सुरक्षित छैनन् क्वारेन्टाइन अब्यबस्थित […]

२ महिना अगाडि

देश/प्रदेश

गाउँपालिकालाई कृषिमा आत्मनिर्भर बनाउने हाम्रो प्रयास

कृषि क्षेत्रका विकाश र विस्तर गरि गाउँपालिकाको आर्थिक स्थितिमा रुपमान्तरण: गौमुल गाउँपालिका बाजुरा जिल्लाको एक स्थानिय तह हो । यहाँको घरधुरी करिव १६०० रहेका छ । यस पालिकामा करिव ९९.छ प्रतिशत घरधुरी हरु कृषि पेशामा आवद्ध छन रोजगारीको अवस्था न्युन मात्रामा छ । यहाँ कृषि प्रविधि विकाश विस्तार परम्परागत शैलिबाट नै संचालन भएको अवस्था नै […]

२ महिना अगाडि

देश/प्रदेश

किताब भित्रै दबीय जातीय विभेद्का कुरा !

देशमा थुप्रै राजनीतिक परिवर्तनहरु भए । जातीय विभेद् अन्त्यकै लागी हजारौंले ज्यान गुमाए । जातीय विभेद्को अन्य किताबि पाना र नारामा मात्र सिमित भए २०६५ साल जेष्ठ १५ गते २४० बर्ष पुरानो हिन्दु राज्य संस्थालाई खारेज गरि संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र घोषणा गर्यो जसले परम्परागत मुल्य मान्यता र इतिहासको क्रमभङ्ग मात्र गरेन रास्ट्रलाई नयाँ युग तिर […]

२ महिना अगाडि

देश/प्रदेश

निर्मला हत्याकाण्ड पचाएको सरकारले नवराज हत्या नपचाहोस

शनिबार रुकुम (पश्चिम) को चौरजहारी नगरपालिका–८ सोतीमा भएको घटनामा मानव अधिकार र नेपालको संविधान बिपरित छ। सदियौ देखि नेपालमा जरा गाडेको छुवाछूत र दलित मुक्तिको आन्दोलनमा ठुलो योगदान दिएको अघिल्लो पुस्ता सङ्गै हाम्रो पुस्ताले पनि मुल्य चुकायको छ। विश्व अहिले डिजिटल युगमा स्वतन्त्रता जीवन जिउने अधिकारका लागी र प्रेम गरेको प्रेम पाउनका लागि अबोध युवाहरु […]

२ महिना अगाडि

देश/प्रदेश

प्रेमको बदला हत्या,कानूनले के भन्छ ?

अन्तर्जातिय प्रेम सम्बन्ध विभत्स हत्यामा परिणत भएको रुकुम चौरजहारीको हृदयविदारक घट्ना र तत् पश्चात उत्पन्न परिस्थितिले अहिले विकराल रुप लिएको छ । ३ जनाको शव भेटिएको छ भने ४ जना अझै वेपत्ता छन । अन्तर्जातिय प्रेम र विवाहलाई स्वीकार्न नसक्ने हाम्रो समाज तथा समाजमा व्याप्त रुढिवादीता र जातिय अहंकारनै अहिलेको घट्नाको प्रमुख कारण हो । यो एउटामात्रै घट्ना […]

२ महिना अगाडि

देश/प्रदेश

ग्रामीण बिकास र अर्थतन्त्रको समृद्धि स्थानीय तहको प्राथमिकता

विकास भनेको रुपान्तरण हो । चाहे त्यो जुनसुकै क्षेत्रभित्र नै किन नहोस् । रुपान्तरण भन्नाले कुनै विषय वस्तुको रही आएको अवस्थाबाट सकारात्मक मार्गतर्फ परिवर्तनस्थानीय अर्थतन्त्रको दीर्घकालीन र दिगो रुपान्तरणका लागि विकास प्रक्रियाले मूलतः चारवटा अन्तरवस्तुलाई अङ्गिकार गर्न बिर्सनु हुँदैन । उक्त अन्तरवस्तु अन्तर्गत (क) उत्पादन र उत्पादकत्वमा वृद्धि(ख) सम–न्यायिक वितरण(ग) प्राकृतिक स्रोतहरुको दिगो प्रयोग र […]

२ महिना अगाडि

धर्म / संस्कृति

“प्रेम सम्बन्धको हत्यारा बिवाह हो”

प्रेम सम्बन्ध भन्नाले कुनै बिपरित लिङ्गीको शारीरिक बिकास भए सगै दुई बिचको आकर्षणले एउटा सुन्दर चाहाना द्वरा निर्मित नाजुक सम्बन्धनै प्रेम हो।प्रम सम्बन्धमा जात ,रंग, पेशा, परिवार ,समाज केहिको पनि प्रभाव रहदैन। प्रेम गर्नेहरुको सन्सारमा केवल माया मात्र प्रमुख हुन्छ । प्रेमको सागर तब सम्म बगिरहन्छ जब सम्म प्रेममा बिबाह सम्बन्धको कुरा चल्दैन।बिबाह सम्बन्ध एउटा […]

२ महिना अगाडि